Het hoofdlijnenakkoord is af, de premier is bekend en de andere bewindspersonen worden gezocht. Tijd om de witte vlekken in te vullen. En ik heb maar één wens: Een Minister voor Digitale Zaken. Dat vraag ik al jaren en met succes. Nou ja, de vorige keer kreeg ik een Staatssecretaris. Ik geef toe, dat is een beetje alsof je een My Little Pony krijgt, terwijl je een paard wil.
Die nieuwe minister mag aan de slag met drie taken:
- Schrijf een e-Nederland-visie. Durf daarin vooruit te kijken. Welke kansen kunnen we benutten en hoe kunnen we de bedreigingen pareren? Wat betekent de impact van nieuwe technologie als Generatieve Ai. Niet alleen nu en morgen, maar ook in de verdere toekomst. Doe dat samen met het hele Nederlandse ecosysteem (overheden, bedrijfsleven, onderwijs en maatschappelijke organisaties) en in goede afstemming met Europa. Blijf flexibel. De tijd van blauwdrukplannen is voorbij.
- Stel standaarden op. Of adopteer de standaarden die worden ontwikkeld. Op tal van plekken zijn overheden en bedrijfsleven hiermee bezig. Kijk bijvoorbeeld wat er gebeurt in het DMI-ecosysteem, maar zo zijn er tal van voorbeelden. Stop met proberen en ga aan de slag. Pilots kosten geld, standaarden maken een markt.
- Breng de basis op orde. Zorg dat de overheid digitaal toegankelijk is voor iedereen. Dat Nederlandse burgers gemakkelijk bij hun data kunnen. Dat er overal in Nederland en op de Caraïben goed internet beschikbaar is. Dat digitale vaardigheden goed worden onderwezen in basis- en voortgezet onderwijs. Dat we bestaande wetten over digitalisering goed handhaven en nieuwe Europese wetgeving kundig wordt ingevoerd.
Maar belangrijker dan het werk, is de houding van de nieuwe minister. Ik wil graag een minister die vóór Digitale Zaken is. En niet tegen. Die denkt vanuit de kansen, de mogelijkheden en het ondernemerschap. Die voor de grote opgaven in ons lande ook nieuwe tools wil gebruiken. Maar die tegelijkertijd begrijpt in welke wereld we leven. En die dus actie onderneemt tegen de bedreigingen. Die ons beschermt tegen de macht van big tech. Niet uit angst, maar vanuit kracht. Naast een sterke tech-industrie, hebben we een krachtige overheid nodig.
Dus, wordt het dit keer wel een minister? Ik denk het wel. Digitalisering gaat niet meer over de toekomst, maar over het nu. Daar hoort politiek gewicht bij.
Jan-Willem Wesselink is programmamanager bij Future City Foundation en projectleider Ai in de Stad.